- Ariën Rasmijn
Batata Cayente

By now tur hende cu un tiki tino - entre nan hasta mi lo durf di bisa hendenan cu ta diep envolvi den nan partido y di cual nan interesnan financiero ta depende di cada eleccion - sa cu loke Aruba mester awor mas cu nunca ta un zakenkabinet.
Politiconan dimes lo bisabo cu nan ta esnan yama pa ‘resolve’ e problematica cu nan mes a causa den e ultimo decada, cuminsando cu e free-for-all cu a conduci na introduccion di CAft te cu e propuesta pa institui RAft y Coho y e aanwijzing cu a wordo recomenda siman pasa. Nan argumento ta cu ta e otro gobierno ta esun cu a causa tur e dolor y cu nan ta esnan cu a y lo goberna drechi. Gobierno di MEP (pakico menciona e partidonan chikito cu a djis doe mee, cu excepcion naturalmente di Flamingo Boy Otmar Oduber cu a practicamente bira e di tres poder den e partido geel) ta punta dede riba AVP y AVP ta purba laba su mes for di e desaster cu ela causa entre 2009 y 2017, puntando riba e gobernacion actual di MEP. Nan medionan dimes ta purba di spin y pinta e situacion den uno di ‘bon versus malo’, na e mesun manera cu semper nan a haci for di tempo di Jossy Mansur. E metodonan a bira mas avansa pero e mentalidad ta mesun oportunista y limita. Awor e propuesta a bira: medidanan ta inevitabel. Ambtenaarnan lo bay wordo manda cas con cu bay bin. Ken bo ta confia pa ta den gobernacion ora esaki pasa? Of: ki mishi e otro banda habri nan boca si nan ta esnan cu a habraca prome? E joke ta cu segun nan e mesun hendenan cu a causa e desaster ta uniconan cu ta apto pa dreche. Esaki ta e esun logica cu pidi un burache cu a pasa su auto riba un peaton pa haci e operacion den hospital pa salbe. E cantidad di hende cu no ta ni worry mas kico nan ta grita na radio ta creciendo keto bay. Pero nan no ta suficiente. Apesar cu Aruba su eleccionnan ta wordo dicidi pa swing voters, e dos partidonan grandi ta y lo keda domina por lo pronto pasobra e grupo demografico di votadornan cu ta fiel na nan ta den mayoria ainda. Votadornan bieuw cu a lanta cu nan partido y votadornan Latino cu a logra progresa bou di e gobierno di turno cu a yudanan cu permiso tin e mayoria ainda. Segun research cu a tuma lugar no mucho tempo pasa, lo dura algun aña ainda - dos pa tres ciclo electoral si mi no ta equiboca - pa e situacion demografico na Aruba flip y generacionnan mas hoben bira e poder electoral mas grandi. E pregunta grandi eynan ta si nan tambe lo sostene MEP y AVP como e partidonan mas grandi, siguiendo e tradicion di nan mayornan y welonan, of si via nan un movimiento popular nobo den forma di un of mas partico lo lanta y bira e di tres poder politico. Loke tin awo den parlamento sowieso no ta yega mas leu cu dos asiento y falta o sea e forsa of e conosemento of e experiencia (y kizas na e momento aki hasta e smaak) pa haci e impacto necesario. E maquina politico di Aruba tabata kibra pa hopi tempo caba, pero bou di e circumstancianan actual e ta total loss. Ambos partido grandi ta chokando den nan mesun aire cansa. MEP ta den su di dos siclo di gobernacion y por ripara caba cu mescos cu den tur otro di dos termino e cos a cuminsa chorrea, cu mas y mas dedenan mustrando na cosnan cu no ta canando mucho bon, pa cuminsa bou maneho di minister Glenbert Croes. Y ultimamente ta mustra cu gobernantenan ta buskando un salida for di e gabinete aki tambe. Aworaki gobierno ta practicamente yenando buraco cu otro buraco y coriendo campaña cu mitar berdadnan y exageracionnan di cualkier cos cu parse bon noticia. Abo ta echt kere cu gobierno di un Land Aruba cu financieramente ta asina na werki cu nan no por comunica con serio e asunto ta na stakeholders local, ta djis tuma Lotto Pa Deporte bek den su man? Bo ta echt kere cu nan lo haya esaki pornada? Y ken lo financia whatever mester paga? Pense.
Ora bo ta asina desespera, paga e 5% bek na ambtenaar toch y instiga un confrontacion cu Hulanda lo por ta un manera pa laga cos cay. Hecho cu Hulanda aworaki a bisa cu nan lo wanta e proximo ayudo financiero te cu fin di augustus tambe por ta un bunita smoes pa laga cay y baha na awa. Anto net na ora tambe pa congreso di partido, na unda lo por mira pasamento di liderazgo di Evelyn Wever-Croes pa e principe heredero Dangui Oduber. Laga cay, cana bay, bay crese den oposicion y laga Mike Eman deal cu e Hulandesnan atrobe ya cu e ta loco pa drenta bek den Cocolishi y purba drecha loke a resta di su legacy. E mesun Mike Eman cu no a logra renoba su partido y a condena su mes pa keda rey di un reino bashi, den su kasteel yena cu spiel for di cual e no por scapa. Bisa ki bo kier di Tanchi, pero e si a siña di Otmar y e fout grandi di Mike. E tin su salida planea. Nota bon tambe cu na final di e cuenta, niun di e hendenan aki a haci otro cu scohe consistentemente pa nan mes. Nan definicion di politica a keda limita na strategia y konkelmento. Hopi fascinante pa wak, pero e ta keda tin masha tiki di haber cu e trabou mes di goberna. Stabilidad, continuidad, e balentia pa tuma decisionnan dificil, sacrificio. Case in point: ni MEP, ni AVP lo bay tuma e decision nan mes pa cuminsa corta den gastonan di personal den aparato gubernamental. E scenario mas probabel segun mi ta cu awo e batata cayente ey ta bay wordo pasa di un banda pa otro. Pasobra ta bay tin eleccion. E situacion actual ta mustra cu Hulanda lo tin mas influencia, pero e miedo cu Aruba lo perde asina tanto autonomia cu lo no tin eleccion mas ta sin base mi ta kere. Na Hulanda nan ta mucho preocupa cu 1001 issue pa lanta loke basicamente lo ta un provincia nobo na otro banda di oceano. Pa cuminsa, con nan lo por bende esaki na nan propio electorado?
No, a yega ora pa un zakenkabinet. Un team cu lo tuma e decisionnan dificil, handle e batatanan cayente anto clean up y shape up e departamentonan, NV’s y fundacionnan. Sin miedo, sin piedad y sin warda. Serlimar, Arubus, DIP, Utilities, introduccion di un miho sistema di impuesto. Decisionnan firme riba e futuro di e refineria, gastonan propio cuminsando cu empleado y goederen en diensten. E argumento cu manda hende cas lo causa problemanan social ya caba no ta para mas, pasobra e gastonan di personal tin nan consecuencia pa henter pais y esey ya pa añanan caba ta causando problemanan social di nan mes. Niun chupamento mas por lo pronto. Djis laga nan haci nan trabou, pa cuater aña despues tin eleccion atrobe, cu schone lei. E concepto ta simpel y francamente e ta parsemi e unico opcion realistico cu lo por duna e resultadonan cu nos tur mester. Mi ta sigur cu esaki lo no bay tuma lugar, pasobra tin suficiente hende ainda cu ta kere cu ainda tin pa regala y pasobra ainda tin hende cu aparentemente no ta worry pa wordo gaña.
Tin suficiente Arubianonan destaca trahando pafor di politica (hopi di nan por cierto sernan fememino) cu lo por tuma timon di nos pais pa un periodo transitorio pero importante. Hendenan cu amor pa nos pais pero cu tin e boluntad y firmesa pa haci loke mester wordo haci sin mester worry cu nan popularidad of promesanan haci na financiadornan di campaña. Si nos duna nan e espacio pa por haci e trabou dificil cu tin dilanti, e resultadonan sin duda lo ta hopi mas grandi cu si nos lage na un sistema politico toxico, polarisa y cronicamente comprometi na nan propio bienestar y ego. A yega ora pa nos drecha nos cas porfin.