Met Arubaanse ogen
Afgelopen maandag deed ik verslag van de behandeling van de portofoonzaak. Los van het feit hoe de claims die verdachte Marko Espinoza maakte bij de Sociecad Interamericana de Prensa volkomen werden gedemonteerd door zowel de rechter als de officier justitie en los van hoe een domme Facebook-post en een nog dommere ‘like’ van die post daar toch ietwat afbreuk aan deed, bleef een moment van de zitting me bij in de afgelopen dagen. Tijdens de opening van zijn pleidooi stelde advocaat Chris Lejuez, die zowel Espinoza als zijn baas ‘Speed’ Andrade vertegenwoordigt, dat om iets zinnigs te kunnen zeggen van deze zaak de oorsprong ervan ‘met Arubaanse ogen’ moet worden gezien. Met andere woorden: er is nou eenmaal een Arubaanse manier van dingen doen. Een eigen realiteit waar rekening mee moet worden gehouden. Zie je en voel je het, dan begrijp je waarom bepaalde dingen nou eenmaal zo gebeuren. Buitenstaanders (de officiers van justitie zijn twee Hollanders) zouden daar moeite mee hebben. Er zijn nu eenmaal twee kampen binnen de Arubaanse journalistiek, aldus Lejuez. De een steunt de coalitie en de andere steunt de oppositie. Zijn cliënten zijn daar ook het meest zichtbaar en mondig in. De twee kampen bevechten elkaar en allebei gebruiken ze politieradio’s om als eerste het straatnieuws naar voren te brengen. Daar is ook niks mis mee, aldus de raadsman. Over de hele wereld worden politieberichten gescand. Uiteindelijk zou waarschijnlijk een kamp het andere op slinkse wijze hebben verlinkt naar de autoriteiten, waardoor deze zaak aan het rollen kwam. Het gaat hier niet om goed tegen kwaad maar om competitie en politiek. All is fair in love and war en hier in het wilde westen van de Caribbean helemaal. Ik kan beamen dat er inderdaad sprake is van politieke inmenging, keiharde concurrentie, maar ook gewoon diepe haat in de wereld van de nieuwssites hier op Aruba. En ik kan ook meegaan met het idee dat je altijd voor dat extra competitieve voordeel gaat, zelfs als het op de grens van de wet ligt. Een beetje reporter zoekt sowieso altijd de grens op, dat zit in onze natuur. Maar het gebruik van portofoons en mobilofoons van de politie draagt een bepaalde verantwoordelijkheid met zich mee. In tegenstelling tot wat Lejuez claimde in zijn pleidooi gaat in dat radioverkeer veel meer door de ether dan alleen maar ongelukken, overvallen en verdrinkingen. De politie moet ook bij hele gevoelige kwesties uitrukken, die diep in de privésfeer van burgers liggen. Echtelijke ruzies die in klappen uitmonden, psychoses, bejaarden die door dementie onhandelbaar zijn geworden. Iedereen heeft er recht op dat wanneer zij politie en hulpdiensten bellen bij zo’n situatie, ook alleen die diensten komen opdagen en niet samen met een of andere snotneus met een camera en een mobieltje. Bovendien, wie zo’n portofoon heeft, krijgt een constante stroom binnen van vaak persoonlijke informatie die voor allerlei doeleinden kan worden gebruikt. In handen van een mediabedrijf dat tijdens de vorige regeerperiode als een verkapte inlichtingendienst werkte voor het kabinet kan het niet anders dan een regelrechte aantasting van de rechtsstaat zijn. Maar ook dat moet je blijkbaar met Arubaanse ogen zien om te snappen. Niet de wet. Niet het idee dat fout gewoon fout is en de wet nou eenmaal de wet, ongeacht wie daarop wijst en waar diegene vandaan komt.
Datzelfde ‘je bent niet een van ons dus je snapt het niet’-argument kwam ook naar voren toen het ging over de manier waarop Paul Croes zijn campagnefondsen wierf bij ondernemers. Want blijkbaar zijn omkoping en corruptie ‘hoe wij hier op Aruba nu eenmaal politiek voeren’. Maar je kan het ook breder trekken en diezelfde flutsmoes hanteren bij hoe de huidige regering het vertikt om zich aan gemaakte afspraken te houden en blijft doorgaan met het geven van baantjes aan broers, zussen, neven, nichten en partijgezinde malloten. Bosman riep onlangs gekscherend dat dit het kabinet Eman III is geworden en ergens, en ik zegt het niet graag, heeft hij gewoon keihard gelijk. Net als bij de voorganger lopen er nu ook mensen rond in het Bestuurskantoor wiens enige taak het lijkt te zijn om elke middag de regering te verdedigen en anderen af te snauwen in het radioprogramma van Johnny Habibe. Verder kunnen ze en doen ze niks. De ambitieus klinkende plannen van vorig jaar om het ambtenarenapparaat te laten slinken, te beginnen met de overtolligheidspoel, zijn in het moeras der vergetelheid verdwenen. It’s business as usual.
Je kan met die ‘je moet Arubaan zijn om het te snappen’-mentaliteit allerlei stommiteiten vergoelijken. Met motorfietsen de binnenplaats van een kerk vernaggelen? “Zo doen we dat hier op Aruba.” Met San Juan je oude troep in de fik steken en het hele eiland laten stinken? “Traditie.” Illegale dumps? Vriendjespolitiek en corruptie? “Je snapt het niet.” Hanengevechten? Hondengevechten? Jezelf helemaal klemzuipen? Pedofilie? “Dat doen we al generaties lang in onze familie.” En zo kan je doorgaan. Valt het je ook op dat we met name wanneer het verkeerd gedrag betreft zo in een kramp schieten en defensief worden? Als buitenstaander zou je bijna gaan denken dat wij hier op het eiland echt totaal niet deugen. Ik moet er bijna om lachen. Het janken is mij namelijk allang vergaan.
