No big deal

Ik weet het nog goed. De pandemie was een al tijdje los op het eiland en in een natuurlijk weer veels te volle lobby van de watertoren in San Nicolas werden de eerste MOU’s ondertekend tussen Refineria di Aruba en Quanten Consortium Aruba en Eagle LNG. Veruit de meeste aandacht en nieuwsgierigheid gingen uit naar QCA met hun ambitieuze plannen voor heropening van de raffinaderij. Zelfs de Amerikaanse consul in Willemstad was via Zoom ingestraald om aan te geven dat niemand minder dan de State Department haar - uiteraard niet echt bindende - zegen had uitgesproken over met name QCA. Het leveren en opslaan van vloeibaar aardgas door Eagle LNG zou een component zijn in dit alles en als bijkomstigheid zou ook gas kunnen worden geleverd voor brandstof voor bijvoorbeeld WEB. No big deal. Men voorzag al zelfs dat het veel sneller rond zou komen dan de onderhandelingen met QCA.

Zo gezegd, zo gedaan en echt ernaar omkijken deed niemand, ook niet toen die deal met QCA maar niet rond wilde komen ondanks meerdere bezoeken van de directeuren aan het eiland die dan natuurlijk de pers - inclusief mijzelf - maar al te graag kwamen vertellen dat het echt wel goed zou komen en dat alles klaarstond om die state of the art raffinaderij te bouwen waar nu nog altijd een enorms schroothoop staat. Inmiddels is de MOU met QCA verlopen.

Op gegeven moment tijdens die periode kwam het idee naar voren om vloeibaar gas van Eagle de brandstof te laten worden voor Aruba’s Water en Energiebedrijf. Plots werd het gasbedrijf onderwerp van gesprek. En toen bleek ook opeens dat MEP-fractieleider Rocco Tjon met zijn toch wel ruime ervaring als politieagent ook nog eens over genoeg deskundigheid over energie en nutsbedrijven beschikte om een volledige switch van zware stookolie naar LNG voor WEB te bepleiten en zelfs hierover in discussie te gaan met de ingenieurs van WEB die juist helemaal niet op die switch zaten te wachten. Daarbij kreeg Tjon bovendien bijval van de usual suspects binnen de gele partij die constant als eersten met hun bek in de ruif hangen. Zo erg en zo opvallend waren de posts en gekrakeel dat je je wel moest afvragen waarom zij opeens zo gebrand op deze mogelijke deal. Wie weet wordt dat duidelijk in het komende jaar, nu inderdaad een contract tussen WEB en Eagle LNG voor een periode van maarliefst 20 jaar is ondertekend.

De aankondiging van de deal en de aanloop naar die ondertekening waren misschien wel een van de sterkste staaltjes van incompetente communicatie in de historie van de Arubaanse politieke geschiedenis. En het begint en eindigt bij Energie-minister Glenbert Croes, die over het zeldzame talent beschikt om zichzelf alleen maar dieper in de problemen te praten. Hem hoef je alleen maar meer touw te geven. Je herinnert hem aan een statement van een week terug en hij begint al te haspelen, of juist te oreren in een ultieme poging om met mooie woorden zichzelf uit de penarie te lullen. En lullen als Brugman kan Glenbert als geen ander. Dit keer stond hij echter voor een nagenoeg onmogelijke tongue twister. Want hier lag een miljoenencontract waar de Staten van Aruba geen inzage in had gekregen en niet over had gedebatteerd. Daar kom je anno 2021 niet mee weg, hoe hard je honden in de media ook blaffen van wel. Komt daarbij dat minister Croes verschrikkelijk onhandig en ondoordacht optrad. Zo stond hij erop dat hij het contract niet had ingezien. Maar toen hij later Raiz-Statenlid Raymond Kamperveen aan de lijn kreeg moest hij echter toegeven (of floepte hij het in een boze opwelling uit?) dat het contract al weken daarvoor was ondertekend. Voor de goede verstaander: dus lang voordat hij de aankondiging van de deal had gemaakt. Waarom zouden we dan moeten geloven dat hij als minister - je weet wel, uit ‘integriteit’ - dat contract niet had ingezien? Of dat dat zijn broer Junior, die als franchisehouder van Domino’s Pizza door deze regering kennelijk bekwaam genoeg wordt geacht om bestuursvoorzitter van Refineria di Aruba te zijn, niet naar Florida was gevlogen om het contract met Eagle te ondertekenen? Die suggestie was fake news aldus de minister. Maar hij was al betrapt op een keiharde leugen, dus waarom zouden we hem op die andere statements opeens wel moeten geloven? Wie weet zal hij zijn woorden weer moeten zien in te slikken tijdens het aankomende debat. En dit keer voor de hele zaal en alle kijkers thuis.

De deal wordt gecommuniceerd als een tussen WEB en Eagle LNG, maar dat RDA mede ondertekent is in dit geval ook niets minder dan logisch, al was het maar omdat partijen in hun oneindige wijsheid hebben besloten om de gasopslag van Eagle LNG niet in Balashi of Barcadera, pal naast WEB dus, plaats te laten vinden maar op het terrein van de raffinaderij - van RDA - in San Nicolas. Waarom precies zal wel blijken na een check op wie allemaal als (sub-) contractor aan de slag zal gaan eenmaal wanneer de bouwwerkzaamheden beginnen. Een beetje reporter weet ook wel een check te doen in het KvK-register op al die nieuwe bedrijfjes die plots zullen worden opgestart. Wie weet zullen weer oude bekenden (je weet wel, van de ruif, maar in dit geval ook Spaanssprekende vriendjes uit de cigar lounge) plotseling weer actief zijn. Al dan niet met een stroman of -vrouw als directeur, maar ook die ruikt een beetje onderzoeker al op kilometers afstand.

Het is allemaal geen mooi gezicht en mensen zien dat. Maar blijkbaar is dit met name in de bubbel van Cocolishi een blinde vlek geworden. Dat is een kenmerk van overmoed, entitlement en arrogantie dat telkens voorkomt tijdens een tweede regeringstermijn. Toen de fameuze Citgo-deal werd beklonken konden Statenleden tenminste even door een deel van alle twaalfhonderd pagina’s grasduinen om daarna een poging te wagen een inhoudelijk debat erover te voeren. Nu, onder dezelfde mensen die daar toen over klaagden, gebeurt erger. En nogmaals: mensen zien dit. En mensen hebben al een beeld in hun hoofd van een allesbehalve transparante regering die er vooral is om familie en vrienden op het droge te houden tijdens deze crisis. Dat zie je aan wie allemaal een contract hebben gekregen terwijl anderen juist werden gekort op hun loon. Dat zie je aan wie allemaal plots een hoge positie kregen toegewezen. Op momenten als deze wreekt dit zich in de beeldvorming bij de bevolking en wordt het een stuk makkelijker om ervan uit te gaan dat waarschijnlijk weer een meerdere telgen van de Croes clan of van een geaffilieerde familie via de zij- of achterdeur stevig gaat verdienen aan de LNG-deal. En als je ambtenaar bent, dan ben je extra gevoelig voor die beeldvorming, ook al wordt het ingegeven en versterkt door de oppositie, haar media en de vakbonden die zij beïnvloedt. Niet alleen de deal zelf oogt dubieus, ook de timing kon niet slechter zijn. En dus buigen de ambtenaren niet en eisen ze hun 12,6 procent terug, of er nou geld daarvoor is of niet en ongeacht de gevolgen voor financiering door Nederland. Maar blijkbaar kon of wilde niemand hier rekening mee houden. Het is gissen naar de reden waarom, hoewel blinde zelfoverschatting altijd wel een kenmerk is geweest van zowat alle Arubaanse politici in de afgelopen 35 jaar. Maar als één ding wederom is gebleken in de komende weken is dat het strategische inzicht van de grootste politieke leider die het eiland heeft gekend definitief niet genetisch overdraagbaar is. Wat ook opvalt is hoe de premier een veilige afstand houdt van het debacle dat nu plaatsvindt. Iets dat ze wellicht van haar voorganger heeft afgekeken?

Wat de mensen ook zien is het optreden van Raiz. Iedereen weet dat de leiders uit gele nesten komen en het was dus ook te verwachten dat Ursell Arends en Geoffrey Wever zich aanvankelijk in allerlei bochten zouden proberen te wringen om het niet op een harde confrontatie uit te laten lopen. Er werd weliswaar met een boos vingertje gewezen in een persbericht, maar de minister van Integriteit notabene oogt al langer als een bange puppy wanneer hem moeilijke vragen worden gesteld. Plaatsvervangend Statenvoorzitter Raymond Kamperveen riep in een document met allerlei nerveuze typfouten een Openbare Bijeenkomst op, maar wist deze alsnog in te trekken en te veranderen in een Openbare Vergadering waarin daadwerkelijk gedebatteerd kan worden en moties kunnen worden ingediend. Misschien dat het een en ander te maken had met de terugkeer van Statenlid Misha Raymond van haar werkbezoek aan Nederland. Niet dat dit allemaal uiteindelijk wat gaat uitmaken, want het contract is toch al ondertekend. De minister hoeft alleen maar te zeggen dat er toch niets meer kan worden veranderd of ingetrokken en dat Aruba nu geen schadeclaim van miljoenen kan gebruiken. Dan is de kous af. Misschien krijgt Glenbert een motie van afkeuring aan zijn broek en hoopt Raiz zo alsnog geen gezichtsverlies te lijden. Over symbolisch gesproken. Maar mensen zullen dan ongetwijfeld ook zien dat het allemaal maar een zielige pantomime is. We zullen zien wat dan nog allemaal aan kiezersvertrouwen overblijft in 2025. Of het moet zo gaan dat Raiz - of een lid van haar fractie - alsnog besluit om de boel op te blazen, waardoor we voor de verandering volledig buiten de regie van Tanchi om volgend jaar weer naar de stembus zullen moeten. En daar zitten partijen met lege campagnekassen niet op te wachten, ook al hebben ze nog genoeg stickers en posters over.