You come at the queen, you best not miss…

Deze regering had afgelopen week moeten vallen. Niet dat ik op een verkiezing met als uitkomst een nieuw kabinet onder de andere grote partij zat te wachten, maar geen enkele andere consequentie had de juiste kunnen zijn. Niet eens een aangenomen motie van wantrouwen tegen de premier of de minister die nog niet eens formeel minister van Energie is. Wat afgelopen maandag en dinsdag plaatsvond in de Staten was een farce die qua idioot gedrag en gebrek aan echte argumenten mee kan dingen naar een speciale prijs. En het ging totaal nergens over, want alles was al lang en breed getekend. Moties anders dan van wantrouwen hadden geen enkele zin. Raiz werd van begin tot eind op tamelijk vernederende wijze uit de 'loop' en daarna aan het lijntje gehouden over de deal die WEB had gesloten met Eagle LNG. Toen de partij haar ongenoegen kenbaar maakte en een Openbare Vergadering opriep was het al te laat. Toen het contract werd aangekondigd door minister Glenbert Croes was het al te laat. Het contract was al ondertekend. Het was al ondertekend toen Raiz boos belde en de tekenceremonie in Nicolas Store wilde stoppen. Daar sta je dan als coalitiepartner, totaal voor lul gezet in alle aspecten. Niet serieus genomen en besodemieterd alsof je een klein kind bent. En het gebeurde waar iedereen bijstond en naar kon kijken en lachen.

En dan hou je die openbare vergadering en weet iedereen wat er feitelijk op het spel staat; alles. Meestal is politiek op haar best de kunst van het sluiten van compromissen en het vinden van win-win situaties voor alle stakeholders. Echte machtsdynamiek is geven en nemen en dat maakt politiek - wanneer het door professionals wordt gevoerd - een mooie kijksport. Dit gebeurt echt niet zonder meer. Misschien wel de belangrijkste randvoorwaarde is dat alle spelers met open vizier deelnemen. En dat deed MEP pas toen het te laat was, op het moment dat minister Croes aan Statenlid Raymond ‘Christus te paard’ Kamperveen te kennen gaf dat de tekenceremonie slechts symbolisch was. Wanneer het allemaal niet meer terug te draaien valt, dan sta je feitelijk voor twee keuzes: alles of niets. Helemaal wanneer je campagne hebt gevoerd en in de coalitie bent gestapt met de belofte dat jij anders zou zijn. ‘Nos no ta nan’.

In zo’n geval zijn er maar twee smaken: de hele zooi omgooien en nieuwe verkiezingen laten komen, met alle gevolgen van dien (omdat het kabinet amper zit hadden ze bijvoorbeeld geen overbruggingstoelage kunnen vangen), of alsnog inbinden, tam meegaan en hopen dat jouw stemmers het begrijpen of - toch liever - vergeten. Hoe dan ook, je komt er niet van terug en zijn de implicaties nauwelijks te overzien. Een hele opgave ook voor een groepje beginnelingen. Heel even hadden zij Evelyn Wever-Croes in de tang. Heel even was zij die alles weet en ziet de regie kwijt. Zoiets gebeurt vrijwel nooit en als het gebeurt, dan moet je van hele goede huize komen om de taak te volbrengen en heelhuids weg te lopen. De broekies van Raiz konden dit duidelijk niet aan, kozen eieren voor hun geld en de partij kreeg terecht een bak stront over zich heen. Met name de achterban lijkt teleurgesteld en ik vraag me af of die op termijn terug te winnen zijn. Er hoeft maar een nieuwe partij zich aan te melden met frisse jonge gezichten en vlot gebabbelde loze beloftes over ‘nieuwe politiek’ en die mensen zijn weg. Game over voor Raiz. Helemaal na die video waarin Ursell Arends en Geoffrey Wever ogen alsof ze door terroristen zijn gegijzeld. Leuk dat jullie hebben meegedaan. Next!

Trouwens, wat is het toch een totaal uitgewoonde, lege term, die ‘nieuwe politiek’. Zoiets bestaat helemaal niet. Politiek is het andere oudste beroep van de wereld en je hoeft echt geen politicoloog te zijn om de regels van pollitiek en macht te snappen. Ik heb vrienden die nauwelijks geschoold zijn maar de essentie en dynamiek veel beter snappen en kunnen uitleggen dan een Ryçond Santos do Nascimento in al zijn pretentie. Acties en besluiten hebben gevolgen en competente politici zijn consequent. Was Raiz consequent geweest, dan hadden de regering laten vallen, simpelweg omdat er geen enkel andere geloofwaardige optie was overgebleven. Handelingen worden beloond of afgestraft. Het echte spel is die gevolgen te anticiperen, manipuleren, maximaliseren of juist te ontwijken op een speelveld met meerdere factoren en machten die duwen en trekken en doorgaans niet altijd even goed zichtbaar zijn. Op Aruba is het anders. Iedereen weet wie achter de schermen de lakens uitdelen. Incompetente politici weten dit ook, maar ontberen het talent of de ervaring om dit goed aan te pakken en laten zich uiteindelijk bespelen, zoals de jongens en meisjes van Raiz, waarvan nu blijkt dat niet één, maar twee prominente kandidaten de partij in de afgelopen maanden hebben verlaten wegens onenigheid met de leiding over de te nemen koers. Of ze weten juist helemaal niks en zijn al gelukkig met het feit dat ze al mogen meedoen. Zo kreeg Hendrik Tevreden aan het eind van het debat van Glenbert Croes te horen dat hij zijn ring en die van zijn nicht de premier zo heerlijk kuste en daarom wie weet in een volgend MEP-kabinet gepromoveerd zou kunnen worden tot minister.

Op Aruba gaat het boven alles om familie. Maar afgelopen dinsdag ging het vooral om de show. Premier Wever-Croes, die doorgaans juist kalm en koel debatteert, ging tijdens haar antwoordrondes vol gas en zo theatraal mogelijk in de aanval tegen de oppositie die niet minder, maar zeker ook niet meer, persoonlijke aanvallen naar haar en haar clan had toegeworpen. Ze was de aantijgingen tegen haar vader en neef zat, zo moest heel duidelijk worden gemaakt. Of was het alleen maar theater en was het tonen van haar lelijke kant toch meer bedoeld om af te leiden van het feit dat het contract tussen WEB en Eagle LNG en de manier waarop het is gebracht met geen mogelijkheid goed te verdedigen zijn? Dan toch maar de clownschoenen aandoen? Of het die schade waard was zal wellicht blijken wanneer de lucratieve concessies en (onder-) aannemerscontracten zullen worden vergeven voor de gaslijn en de aanleg en onderhoud van de faciliteiten van Eagle LNG voor de komende twee decennia. Stel je voor hoeveel geld in al die tijd kan worden verdiend binnen de gele cirkel. Ik zou dan zelf ook opzichtig voor alle kijkers op Facebook boos doen in de Staten en mensen die ik toch al niet trok lekker voor ‘rabo sushi’ uitschelden. Lekker therapeutisch.

En als bonus heb ik dan ook nog eens een compleet geknakte coalitiepartner die ik over een jaar of drie net als alle andere als grofvuil kan weggooien. Allemaal omdat zij op het moment dat het er toe deed de trekker niet durfden over te halen. Op zo’n moment moet ik zelf altijd denken aan die ene klassieke zin uit ‘The Wire’. “You come at the king, you best not miss…”